Spelunka na Woli

[Dalewin]

Quote:Czarna Mańka

Zwano ją ,,Czarną Mańką'' wśród ulicy,
Znali ją dobrze wszyscy wszerz i wkrąg,
Niecił czar jakiś spogląd jej źenicy,
Choć przechodziła ot tak z rąk do rąk,
Miłość obłędną i zawrotną siała,
Była uliczną taką bo i cóż?
Durzy się w Mańce Woli pół bezmała,
Niejeden o nią się krwawił nóż.

Na Czerniakowskiej, Górnej, na Woli,
W ciemnych spelunkach, gdzie życie wre,
Hej! tam w kompanji często dowoli
Noc całą Mańka bawiła się,
Lecz czasem coś tak za serce ściśnie
I sama nie wiem czemu się ckni.
Psia krew! aż szklanka rzucona pryśnie
Hej! cóż to, Mańka, w oczach twych łzy?

Lecz raz poznała tem ulicy syna,
Co żył wśród nocy z noża, lub kradł.
I pokochała dzika dziewczyna,
Bez niego dla niej już nie istniał świat.
Stała się jego korną niewolnicą,
Dawnych kompanji porzuciła gwar.
Czyś na mnie rzucił jakiś urok, czy co?
Pyta go nieraz, czyś mi zadał czar.

Na Czerniakowskiej, Górnej, na Woli,
W ciemnych spelunkach, gdzie życie wre,
Hej! tam gdzie dawniej często dowoli
Noc całą Mańka bawiła się,
Dziś jej nie spotkasz ni w dzień, ni w nocy.
Niejeden bez niej wolałby zczeźć.
Psia krew! aż wyrżnie w stół z całej mocy,
Ech, co tam, poszła, pal ją sześć!

A wkrótce pierzchnął sen o szczęściu złoty:
Porzucił Mańkę ów kochanek raz,
Nie zważał wcale na łzy, ni pieszczoty,
I nawet nie bił, zimny stał jak głaz.
Poszedł, nie wrócił, jak to w życiu bywa,
Ale bez niego ona nie chce żyć.
W szale rozpaczy wreszcie jad zażywa,
Przerwana życia Czarnej Mańki nić.

Na Czerniakowskiej, Górnej, na Woli,
Wpośród spelunek dziś cicho tam.
Hej! czyj to pogrzeb sunie powoli?
To Czarnej Mańki: jednej ,,z tych dam''.
Wśród kwiatów leży blada i cicha,
I płynie zwolna tam, gdzie nasz kres,
Psia krew! o życia historja licha,
Ech, co tam zresztą, nie trzeba łez.

"W zaułkach barowych, wśród dymu papierosów, smrodu potu i rozlanej wódki, lud pracujący Warszawy, rozmawia nie tylko o oficjalnych sprawach. Poczujcie się jak w domu. Spelunka, dumnie zwana drink barem, mieści się wśród kamienic, i fabrycznych przybudówek Warszawskiej Woli. Oficjalnie nie istnieje."

[Petro]

<prosto ze stacji kolejowej do baru kieruje się Tobiasz Blaichstiger, oczy aż mu się zaświeciły gdy przed nim postawiono butelkę wódki i dwa kieliszki>

- Panie Sobieski, mogę się tak do pana zwracać? Zapraszam, napijmy się, na mój koszt!

[Dalewin]

<Zdejmując czapkę, i rzucając na mały okrągły stolik>
-Ah z miłą chęcią. Mówcie Popow. Nazwisko nigdy mi tutaj nie sprawiało przyjaciół. Dopiero z Poznania wróciłem. Jakieś tam kroki już mamy poczynione.

[Petro]

<polewa>

- No to chluśniem, bo uśniem, prawda? Haha.
Przydałby się ktoś taki jak pan w Łodzi. Ja jestem prosty robotnik, a w zakładach Poznańskiego chociaż lepiej jest aniżeli w reszcie fabryk, to wciąż niewystarczająco. Wielka jest to chwila na zmiany...

[Dalewin]

<wychyla zawartość szklanki z grubego szkła>

-Będę wszędzie gdzie się da. Jak na razie muszę uważać gdzie gadam i do kogo. Kręcą się wokół Nas, robotników. Czują zagrożenie. I to jest naszą siłą. Może chociaż skłonimy ich do podniesienia pensji, albo chociażby polepszenia warunków pracy. Cokolwiek co ulży. A jak w Warszawie? Co ludzie mówią?

[Petro]

<zadowolony polewa kolejną rundkę>

- Widzę, że pragnienie pan ma, tak jak i ja, ha! W stolycy to ja rzadko bywam, jak moje proste obowiązki mnie do tego skłaniają. Coś tam jednak człowiek czasem usłyszy. Jak umie słuchać... wielki smutek i oburzenie po tym Janku. Te warchlaki nie doceniają rangi wydarzenia. To jest męczennik, panie prezes. Pod Karmelitami się tłumy gromadzą, świeczki palą i do Boga modlą o pomstę na tych barbarzyńców. Kozacy, psia ich mać. Barbarzyńcy ze stepu, policyjna pałka w ręku oprawców. A kto im dał? Ci co siedzą wewnątrz Sejmu i się po mordach biją, przezywając kto za czyje pieniądze służy. Zobaczy pan, niewiele brakuje by czara goryczy się przelała. Będzie ostro!

<wychyla kielona i polewa następnego>

- Bagatelizowanie robotników i oczernianie ich po gazetach jako zdrajców Ojczyzny <robi krótką przerwę, zamyślony> to nie jest dobry pomysł. Dzieci ulicy to prawdziwy naród, ciężko doświadczony. Mogą być i prości, ale są i dumni. Wie pan, o co mnie chodzi, prawda?

[Dalewin]

<Rozgląda się wokół, po czym przychyla się do Pilica>

-Nie chcę być tutaj zbytnio nieostrożny, ale myślę, że nadszedł czas na zbrojne ramię. Do końca nie jestem pewien, ilu z nas by poszło z benzyną na tych łachudrów <Prostuje się>, ale jestem przekonany, że większość.

Widziałem chłopaka jak go nieśli. To jest najgorsze. Czasem człowiek nie wie co ma zrobić. Z jednej strony tłum bojący się, a z drugiej te parszywce. Eh, jeszcze tylko trochę i lawina ruszy. Słońce zbyt mocno praży, zbyt wielu po szczycie nieostrożnie stąpa. Słyszeliście o Reichmannie? Zatrzymali go.

[Petro]

<Blaichstiger jest wstrząśnięty, wyrywa gazetę któremuś z siedzących naokoło robotników i szybko przelatuje wzrokiem po informacji o zatrzymaniach>

- Toż to skandal! Towarzysze, zatrzymano Lenina, Piłsudskiego i Reichmanna! <krzyczy na całą spelunę>

- Tymczasem... <zwraca się znowu do Popowa i polewa ostatnią rundkę wódki>, przykro mi, że długo tu nie posiedzieliśmy, a butelka prawie nietknięta zostanie, ale rozumiesz chyba towarzyszu, że nas sprawy naglą. Jak i po nas nie przyjdą, to mam nadzieję, że się jeszcze tu spotkamy. Nie mów lepiej nikomu dokąd jedziesz, ani kim jesteś. Czasy niebezpieczne. Nawet dla zwykłych robotników <puszcza oko>. Bywaj! <Blaichstiger wychylił kieliszek, następnie rzucił go o podłogę, założył czapkę i wyszedł szybkim krokiem>

[Dalewin]

<rozpiera się na krześle i wychyla szklankę. Z rozmazonym wzrokiem błądzi po sali gdzie tłum podchwycil nastrój oburzenia> Pokażemy im towarzysze, pokażemy...

[Czerwony]

<Do lokalu wchodzi młody człowiek, rozpina płaszcz, zdejmuje kapelusz po czym widząc tłum podchodzi do siedzącego samotnie Sobieskiego>

- Przepraszam, czy wolne?