Wydarzenia polityczne na świecie

[Szmer]

jw.

[Zgredźmin]

Quote:

3 grudnia 1937

Sprawa Polaków za granicą.

Poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej żyje 6,5 miliona Polaków. Najwięcej żyje ich w Rosji (3,5 mln) skupionych głównie na Wileńszczyźnie ale też Białorusi i Prusach Wschodnich. Kolejne największe skupisko Polonii to Polacy żyjący w komunistycznych Niemczech (3 mln) skupionych głównie na Pomorzu Gdańskim i Górnym Śląsku. Od 0,5 mln do 1 mln Polaków żyje w Czeskiej Republice Rad oraz Księstwie Słowacji. Jaka jest ich sytuacja? Różna, w zależności od miejsca ich zamieszkania.

Polacy w Rosji nie mają w większości powodów do narzekania, a przynajmniej nie mieli ich do tej pory, dojście do władzy narodowych-bolszewików stawia pod znakiem zapytania dość uprzywilejowaną pozycję Polaków w Rosji. O ile na Wileńszczyźnie, gdzie żyje 1,5 mln Polaków, sytuacja raczej nie ulegnie pogorszeniu gdyż tam jest to nacja dominująca, zasiadająca na wysokich stanowiskach w administracji a Uniwersytecie Wileńskim stanowią główną kadrę akademicką jak i większość studencką to już na innych terytoriach nie jest tak dobrze. Na Białorusi, Ukrainie, Prusach Wschodnich rozproszona ludność Polska jest coraz bardziej naciskana przez nacje ruskie a w Prusach przez Niemiecką. Na wszystkich tych ziemiach zdarzają się występki antypolskie, bicie przedstawicieli Polonii oraz rabowanie majątków Polskich, władze na tych terenach niezbyt energicznie też występują przeciwko takim aktom terroru. Bardzo możliwe że jeśli rząd w Warszawie nie powstrzyma tej sytuacji może dojść do masowych mordów na Polakach.

W Niemczech Polacy są traktowani jako element wywrotowy, antypaństwowy i zagrażający rewolucji proletariackiej. Księża są zamykani w więzieniach a inteligencja Polska dzieli ich los lub kończy gdzieś przyleśnych rowach. Reszta Polonii jest silnie indoktrynowana, w szkołach, urzędach a nawet na ulicy zakazane jest używanie języka Polskiego. Władza ludowa co raz ogłasza jakieś wydarzenia związane z terrorystycznymi występkami Polaków. Sytuacja jest tragiczna, jeśli będzie ona trwać dalej to już niedługo odsetek ludności Polskiej w Niemczech drastycznie się zmniejszy a Polski charakter tych ziem przepadnie na zawsze.

Podobna sytuacja panuje w Czechach gdzie jednak nie prowadzi się fizycznego eliminowania Polaków a postawiło się na silną czechizację. Z kolei w Księstwie Słowacji ludność Polska może swobodnie korzystać z języka Polskiego i kultywować swoje tradycje, są co prawda problemy z uzyskaniem ważnych stanowisk w administracji ale w porównaniu z sytuacją Polaków w innych krajach żyje im się niemal jak w Polsce.

[Szmer]

Quote:

22 I 1938

Narodowy bolszewizm także na Słowacji?

Zza naszej południowej granicy od jakiegoś czasu nadchodzą wieści o wzmacnianiu się Słowackiej Partii Narodowo-Bolszewickiej, "sobowtórki" rosyjskiej Narodowo-Bolszewickiej Partii Wszechrusi. Działacze SPNB organizują coraz większe wiece, na których wzywają naród słowacki do wprowadzenia nowych porządków - "nowoczesnych, narodowych i ludowych".

Wśród Słowaków "czarny" reżim księcia Atanazego I (byłego carskiego generała Jewniłowa) gwałtownie traci poparcie. Duży oddźwięk znajdują hasła socjalne, wymierzone w bezlitośnie eksploatujących pracowników inwestorów polskich i rumuńskich, oraz antyklerykalne (Kościół Katolicki na Słowacji jest wyjątkowo uprzywilejowany i bogaty zarówno w ruble, jak i w ziemię).

Wódz narodowych bolszewików, Jan Ušanko, domaga się od księcia wyborów do parlamentu i powołania siebie na premiera. Ma to być jedynym środkiem do odrodzenia narodu i obrony przed komunistycznym zagrożeniem. Na razie władza po prostu ignoruje te uroszczenia, wierząc w tradycjonalizm i lojalność książęcych poddanych. Jednak oczywiście bardzo prawdopodobne, że Rosjanie po cichu wspierają SPNB i w przyszłości widzieliby Ušankę jako właściwego przywódcę Słowacji.

[_MCK_]

Quote:

Orlikowski z wizytą we Włoszech

Dwa dni temu z Włoch powrócił członek Rady Najwyższej, Władysław Orlikowski. Najmłodszy z triumwirów był goszczony przez wodza państwa włoskiego, Benito Mussoliniego. Po powitaniu na dworcu, udano się na Plac Wenecki gdzie Mussolini w towarzystwie Orlikowskiego odebrał paradę wojskową złożoną z członków Milizia Volontaria per la Sicurezza Nazionale. Po przemarszu zdyscyplinowanych kolumn faszystowskich, obaj panowie wygłosili krótkie przemówienia zapewniające o przyjaźni polsko-włoskiej i współpracy obu państw.
Następnie udano się do Pałacu Weneckiego na uroczysty obiad. Po obiedzie za zamkniętymi drzwiami Mussolini i Orlikowski odbyli krótką rozmowę.
Wieczorem w Teatro dell'Opera obaj panowie wysłuchali opery Nerone.
W następnych dniach Orlikowski odwiedził Mediolan oraz Turyn gdzie w asyście włoskich ekonomistów oglądał fabryki i zakłady przemysłowe poszerzając swoją wiedzę na temat funkcjonowania systemu korporacyjnego. Spotkał się również z dyrektorami znanych włoskich korporacji.
Czwartego dnia wizyty, Orlikowski owacyjnie żegnany przez włoskich obywateli wsiadł do pociągu zmierzającego do Warszawy.

[Szmer]

Quote:

7 II 1938

Rosyjski Legion Słowiański wyruszy do Hiszpanii

W ostatnich dniach siły hiszpańskich nacjonalistów toczą z republikanami ciężkie walki o Valladolid. Zagraniczni obserwatorzy uważają za prawdopodobne, że gen. Franco zostanie na północy zepchnięty do Galicji, co oznaczałoby, że posiada w Hiszpanii kontynentalnej już tylko dwa izolowane przyczółki. W tym właśnie czasie w Piotrogrodzie prezydent Rosji, Iwan Komarenko i szef hiszpańskiej dyplomacji, Francisco Gómez-Jordana, ogłaszają powstanie Legionu Słowiańskiego, który ma wesprzeć nacjonalistów dwiema dywizjami piechoty, czterema kompaniami czołgów i siłami lotniczymi. "Będziemy bronić Hiszpanii przed komunizmem do końca" - zadeklarował Komarenko. Jego słowa zabrzmiały mocno dwuznacznie. Legion ma wyruszyć do Hiszpanii na wiosnę.

Leo Bronstein, minister spraw zagranicznych Kominternu, ostro potępił rosyjskie zapowiedzi. "Tak zwani narodowi bolszewicy nie uratują faszyzmu w Hiszpanii - stwierdza w oficjalnym oświadczeniu. - ale przyczynią się do śmierci jeszcze wielu niewinnych ludzi w wojnie domowej". Obie strony dają do zrozumienia, że rosyjska interwencja jest kolejnym krokiem na drodze do ostatecznego starcia Rosji z komunizmem i komunizmu z Rosją. Wiadomo, że o udział w Legionie Słowiańskim stara się także Słowacja, której władze starają się jak najbardziej zbliżyć do Piotrogrodu, obawiając się własnych narodowych bolszewików.

[Szmer]

Quote:

13 II 1938

W Piotrogrodzie ważą się losy Polski

Po raz kolejny polski przedstawiciel dyplomatyczny omawia w Piotrogrodzie warunki traktowania polskiego biznesu w Rosji. Tym razem jednak atmosfera jest zupełnie inna, niż w grudniu, kiedy z Iwanem Komarenką rozmawiał Władysław Orlikowski. Wówczas zaskakująco niekorzystne dla Warszawy warunki przypisano brakowi doświadczenia młodego najwyższego radcy. Jego przeciwnicy w ONL, którzy dziś zwalczają go zupełnie otwarcie, liczyli od początku na kompromitację "młodego wilka faszyzmu". I rzeczywiście, sprawa stała się okazją, by Igor Chorążewicz zademonstrował swoją siłę polityczną przekreślając zawarte z Rosjanami układy.

Tym razem jest zupełnie inaczej. Po stronie polskiej negocjuje minister spraw zagranicznych, Aleksander Warnowicz, otwarty rusofil znany z wypowiedzi szokujących opinię krajów zachodnich, symbol kryzysu polskiej państwowości. Nie wiadomo, jak wyglądają ustalenia toczące się obecnie w piotrogrodzkim Pałacu Zimowym, ale Rosja nie ukrywa, że nie zamierza popuszczać smyczy swoim słowiańskim braciom mniejszym.

Wszechruski Urząd Planowania Gospodarczego ogłosił, że jeżeli Polska do końca lutego nie podpisze traktatów regulujących stosunki gospodarcze, zakłady należące do polskich inwestorów zostaną tymczasowo zajęte. Jednocześnie Służba Celna sugeruje, że "jeżeli stawki celne będą niejasne, granica będzie musiała zostać zamknięta dla wymiany handlowej". Realizacja tych gróźb oznaczałaby dla Polski katastrofę. Władze Rzeczypospolitej praktycznie nie mają pola manewru, zwłaszcza, że barbarzyńskie prześladowania Żydów i opozycji doprowadziły stosunki z Zachodem i Kominternem do stanu najgorszego od dwudziestu lat.

[Szmer]

Quote:

4 I 1938

Aleksander Warnowicz wywołuje kryzys w stosunkach z Zachodem

W Europie gruchnęła wieść, że Francja i Komintern odmawiają szefowi polskiej dyplomacji, Aleksander Warnowicz, wstępu na swoje terytorium. Ambasadorowie tych państw w Warszawie zostali odwołani do swoich stolic "na konsultacje". Powodem tych posunięć są publiczne wypowiedzi ministra, który powiedział publicznie m.in. (uwaga, mimo, iż wypowiedź została okrojona, to jest bardzo nieprzystojna): "Uważam, że powinno się wysterylizować wszystkich niesłowian, którzy mają więcej niż dwójkę dzieci. (...) Taki przedstawiciel mniejszości niemieckiej zamiast skorzystać z wychodka to (...) w ogórki (...), a następnie (...) z partnerem. Robią to jak zwierzęta ze swoimi siostrami, córkami, braćmi, stryjami, kuzynami."

Również pozostałe europejskie państwa i narody są coraz bardziej zniesmaczone osobą Aleksander Warnowicz, który zdaje się wykazywać daleko posunięte zaburzenia typu psychotycznego - jak powiedział nam dr Percy Lloyd, znany psychiatra. Szef polskiej dyplomacji, odwiedzający aktualnie placówki dyplomatyczne we wschodniej Europie, demonstracyjnie nie został przyjęty przez władze polityczne Słowacji, Rumunii i Jugosławii. Polska prasa sugeruje, że po powrocie do Warszawy Igor Chorążewicz może wręczyć ministrowi dymisję.

[Szmer]

Quote:

18 III 1938

Rada Najwyższa i Rząd podpisują układy gospodarcze z Rosją - polityczne do renegocjacji

Polskie przedsiębiorstwa w Rosji ostatecznie przejdą pod kontrolę Wszechruskiego Urzędu Planowania Gospodarczego z dniem 1 marca 1940 roku. Do tego czasu będą mogły skarżyć się na decyzje Urzędu polskiemu przedstawicielstwu dyplomatycznemu. De facto wszystko zależy od dobrej woli Rosjan, ale jest to więcej, niż wynegocjował Władysław Orlikowski w grudniu. Będziemy również dzierżawić port w Połądze, a transport do portu zwolniony będzie z rosyjskiego cła. Ustalono nowe stawki, podobne do poprzednich - wzrosło cło na eksport artykułów przemysłowych na wschód, spadło na żywność. Niezbyt to korzystna dla Polski zmiana.

Natomiast co do układów politycznych, m.in. powołujących Pakt Antykominternowski i przekazujących w razie wojny WP pod kontrolę Rosjan, Rada i rząd jednomyślnie zadecydowały, że "konieczne są dalsze negocjacje". Wiadomo, że Władysław Orlikowski chciałby ograniczyć zapisy sojuszu, by był wymierzony jedynie w Niemcy.

Piotrogród przyjął decyzje władz bardzo chłodno. Rosyjski szef dyplomacji, Igor Popow, mówi publicznie o "nieodpowiedzialnym zachowaniu" i że "polskie odwlekactwo doprowadzi w końcu do nieszczęścia". Co więcej, jak powiedział minister, "ustalenia piotrogrodzkie strona rosyjska tak czy inaczej uważa za ostateczne".

[Szmer]

Quote:

21 I 1938

Słowacja w rękach narodowych bolszewików

Pochód Słowackiej Partii Narodowo-Bolszewickiej pod wodzą Jana Ušanki świat obserwował od dłuższego czasu. Demonstracje, przemówienia, wreszcie - jako logiczne zwieńczenie tych działań - przewrót polityczny. Przedwczoraj w miejscowości Malacky na północ od Bratysławy zebrało się pięciuset bojówkarzy SPNB. Na ich czele stanął sam Ušanko. Wódz słowackich faszystów wystrzelił ceremonialnie w powietrze z pistoletu i krzyknął: "rozpoczęła się narodowa rewolucja!".

Po dwugodzinnym marszu uszankowcy dotarli do Bratysławy, gdzie - pomimo wysiłków książęcych służb - na ulice wyległy setki Słowaków popierających obalenie "czarnego" reżimu. Okazało się, że książę Atanazy I wraz z rządem już wsiedli w samolot lecący do Krakowa. Dowodzący garnizonem stolicy gen. Szwejk zadeklarował posłuszeństwo nowym władzom, a Ušanko ogłosił się Wodzem Słowacji, łącząc funkcje głowy państwa i szefa rządu. Do wczorajszego wieczora trwały jeszcze walki z lojalistami w niektórych słowackich miastach. Nowy reżim już zapowiedział wprowadzenie gospodarki korporacjonistycznej i państwowej kontroli nad majątkiem Kościoła Katolickiego.

Protesty popłynęły z całego zachodniego świata, oburzonego kolejnym zbrojnym zamachem destabilizującym Europę wschodnią. W Berlinie Leo Bronstein mówi o faszystowskiej zarazie, którą może powstrzymać tylko tarcza Kominternu.

Bratysławski przewrót jeszcze szczególnie niekorzystny dla Polski, która jest teraz otoczona z trzech stron przez państwa narodowo-bolszewickie. Retoryka Piotrogrodu każe przewidywać, że te kleszcze będą się już tylko zaciskać...

[Szmer]

Quote:

23 III 1938

Komarenko: "Rosja nie będzie tolerować bandytyzmu na granicy"

Iwan Komarenko inaczej musiał sobie wyobrażać dwudziesty pierwszy marca, dzień pogrzebu Romana Dmowskiego w Polsce. W swojej krótkiej przemowie zasugerował przecież, że "- choć może nie na miejscu jest o tym mówić już o teraz - wolno mi chyba wyrazić pewność, że pałeczkę po nieodżałowanym zmarłym przejmą doświadczeni polscy politycy, stawiający na dialog międzysojuszniczy, i młoda krew, wspaniała polska młodzież narodowa, faszystowska". Prawdopodobnie miał na myśli Władysław Orlikowski i Aleksander Warnowicz. Pierwszy - najwyższy radca - został niespodziewanie uwięziony przez służby podległe gen. Jan Michał Zarucki i Mieczysław Ledóchowski pod zarzutem zlecenia zabójstwa Dmowskiego, a drugiemu - ministrowi spraw zagranicznych - odebrano paszport dyplomatyczny. I nie, nie jest to pomyłka.

Komarenko natychmiast opuścił Polskę, bez pożegnania z rządem - który zresztą był zajęty czym innym. Już o dwudziestej szef rosyjskiej dyplomacji, Igor Popow, wydał ostre oświadczenie. Piotrogród zażądał natychmiastowego uwolnienia "bezprawnie więzionego" Władysław Orlikowski i "konsultacji międzysojuszniczych", a także "nieprzedłużania sprawy układu o Pakcie Kominternowskim, wynegocjowanego przez pana Aleksander Warnowicz". Popow nie przebierając w słowach zagroził "sankcjami politycznymi i gospodarczymi, a także poważniejszymi środkami, jeżeli te nie skłonią nieodpowiedzialnego elementu w Warszawie do opamiętania".

Jeszcze ostrzej wypowiedział się wczoraj sam Komarenko, który określił aresztowanie najwyższego radcy jako "bandycki zamach stanu, przeprowadzony bezczelnie wbrew woli polskiego narodu". W dodatku ten bandytyzm odbywa się "na granicy między światem cywilizowanym a tyranią Kominternu". Ambasador Rosji w Warszawie, Fiodor Szaszłykow, został odwołany do Piotrogrodu. Jakie "sankcje" szykuje Rosja? Wiadomo, że w kwietniu cła mogą ulec drastycznej podwyżce, nawet wbrew świeżo zaakceptowanym traktatom gospodarczym Warnowicza. Czy Komarenko posunąłby się do zbrojnej interwencji? Wydaje się, że na pewno przywódcę Rosji coraz bardziej rozwścieczają wydarzenia u słowiańskich braci mniejszych.