Książę Atanazy u Zaruckiego

[Czerwony]

<Wizyta jest nieoficjalna, ale gdy czarna limuzyna zajeżdża przed front dawnego Pałacu Namiestnikowskiego a obecnej siedziby rządu, księcia i jego świtę wita czerwony dywan i szpaler żołnierzy w postawie na baczność. Przez dwie godziny trwa luźna rozmowa Słowaków oraz kilku wysoko postawionych oficerów i urzędników na tematy bieżącej polityki, nauki i sportu, przy najlepszym jedzeniu i winie. W końcu generał Zarucki i książę udają się z salonu do pokoju gościnnego, by porozmawiać w cztery oczy... Ironia, że choć obydwaj w ostatnim czasie popadli w niełaskę Rosji, mogą się porozumiewać po rosyjsku bez potrzeby tłumacza.>

Wasza wielmożność... <zaczyna powoli Zarucki> Domyślacie się zapewne, że to nie kolacja i chęć konwersacji są powodem, dla którego waszą wielmożność zaprosiłem. Ostatnie wydarzenia w moim kraju skomplikowały wiele spraw, na szczęście chyba udaje nam się wreszcie je rozwiązywać... Czego jednak nie można powiedzieć o Słowacji. Mam dla was, książę, dwie wiadomości - jak to zwykle bywa, jedną dobrą a drugą złą. Dobra jest taka, że indagowany na okoliczność Słowacji Popow jest już tak pewien reżymu narodowo-bolszewickiego, że nie wyraził wobec nas żadnych związanych z tym żądań, także żądań jego uznania. Zła jest taka, że niestety miał rację. Wiecie, książę, najlepiej, że narodowi bolszewicy pozostaną w Bratysławie przynajmniej dopóty, dopóki Piotrogród będzie w tej sprawie miał coś do powiedzenia... A więc w dającej się przewidzieć przyszłości. My zaś nie możemy tego zignorować.

Jakiej więc postawy oczekuje wasza wielmożność po rządzie polskim? I jakie są waszej wielmożności dalsze plany w tej cokolwiek nieprzyjaznej sytuacji?

[Szmer]

Atanazy
Sposób, w jaki obecny rząd Komarenki dokonał przewrotu na Słowacji, to wielki skandal. Nie taką Rosję pamiętam z lat przedwojennych. Przecież ci ludzie sami doszli do władzy na drodze zbrojnego zamachu. To, co się teraz tam dzieje, to efekt sączącego się przez lata zgubnego ducha łacińskiego jakobinizmu, który swoim jadem zabił nasze stare, prawowierne obyczaje. Może niepotrzebnie rozwodzę się nad tym tematem, ale to, co o panu słyszałem, panie generale, każe mi dobrze mniemać o pańskim honorze i przywiązaniu do tradycji, która świadczy o naszym chrześcijańskim człowieczeństwie.
Nie mam złudzeń co do szans na mój rychły powrót na tron, panie generale. Chciałbym prosić przede wszystkim, by Polska udzielała życzliwej gościny mnie, mojemu dworowi, i wszystkim, którzy będą musieli uciekać przed narodowym bolszewizmem... pewnie w dużej mierze - duchownym. Jeżeli jest to możliwe, to oczywiście wolelibyśmy, by Warszawa nie uznała władzy uszankowców.
Wyznam panu, iż wierzę, że Bóg nie pozwoli, żeby Komarenko i jego banda długo okupowali cesarski tron w Piotrogrodzie. Ale to już nie od mocy ludzkich zależy.

[Czerwony]

<Zarucki uśmiecha się przyjaźnie> Prawdę mówiąc byłem już nastawiony na konieczność perswadowania wam, książę, ewentualnego pomysłu by na tron w Bratysławie wasza władza powróciła na polskich bagnetach. Cieszy mnie, że wasza wielmożność potrafi spojrzeć na kwestię z właściwej perspektywy. Ech, gdyby tylko udało nam się tu, w Polsce, pozbyć się faszystów wcześniej, być może i na Słowacji wydarzenia potoczyłyby się inaczej. Ze swej strony zapewniam, że przy pierwszej okazji do powrotu na tron otrzymacie, książę, całe moje poparcie. Zaś przy negocjacjach z uszankowcami postaram się uzyskać do tego jak najlepsze warunki. Wszak wierząc w Boże miłosierdzie nie od rzeczy byłoby poczynić pewne starania i tu, na ziemi, prawda?

Tymczasem zaś może wasza wielmożność swobodnie korzystać z azylu w Polsce, a ja spróbuję znaleźć godną książęcego majestatu kwaterę. Czy będzie jeszcze coś, czego wasza wielmożność bądź wasza świta potrzebujecie?

[Szmer]

Atanazy
W tej chwili nie sądzę.

[Czerwony]

Dobrze zatem. Żywię nadzieję, że Opatrzność pozwoli jeszcze nam obu odbyć taką rozmowę nad Dunajem.

<Przez resztę wieczoru książę i generał rozmawiają o starych, dobrych czasach, filozofii, religii etc.>