III kongres Obozu Ludowo-Narodowego

[Szmer]

8-11 kwietnia 1938

W warszawskiej Hali Muśnickiego zebrało się niemal tysiąc delegatów organizacji OLN z całej Rzeczypospolitej. Są tutaj zarówno zawodowi działacze, jak i przedstawiciele inteligencji, biznesu a nawet paru rzemieślników. Kongres ma wybrać nowego Wielkiego Oboźnego w miejsce opróżnione przez Romana Dmowskiego. Na tle największego stronnictwa, "bagna" o płynnych preferencjach, wyróżniają się hałaśliwsze grupy zaruczan oraz prorosyjskich faszystów.
Ku powszechnemu zdziwieniu Komisja Elekcyjna, zamiast wyraźnie wskazać "odpowiedniego" kandydata oraz kilka dekoracyjnych płotek bez szans, zaakceptowała aż trzy poważne kandydatury. W szranki stają: Antoni Lewalski (znany jako protegowany premiera), Aleksander Warnowicz i płk Józef Ignatowicz, a także paru drugorzędnych leszczy.
Jako pierwszy przemawia szef Komisji Elekcyjnej, Witold Teofil Staniszkis.
Staniszkis
Panowie!
Chwila to niewątpliwie historyczna. Świat zmienia się w naszych czasach szybciej i bardziej niż kiedykolwiek, budzą się nowe siły społeczne i narodowe, a inne - powoli gasną. Tym większe nieszczęście, że musimy przejść przez te trudne godziny bez naszych nieodżałowanych wodzów: Romana Dmowskiego i marszałka Muśnickiego.
Musimy dzisiaj wybrać tego, kto stanie na czele Obozu Ludowo-Narodowego, a przez to - niejako na czele całego narodu polskiego. Pamiętajmy, że to jest właśnie zadaniem naszego Obozu: jednoczyć i prowadzić nasz naród przez wszystkie historyczne burze! Przez organizację i oświatę stać na czele postępu, pamiętając o dziedzictwie przeszłości.
Zapewne dzisiejszy wybór nie będzie łatwy, boż trudno o poważniejszą decyzję. Jeżeli przydamy narodowi złego przewodnika, Historia będzie nam to wypominać do końca dziejów. A jednak wierzę, że w tych dniach wyborów Wielkiego Oboźnego rozpoczniemy dzieło wielkiej odnowy naszego narodowego życia. Wzywam was wszystkich, panowie, a także cały naród, by wybranemu wodzowi, wybranemu Wielkiemu Oboźnemu, okazywać bezwzględne zaufanie i posłuszeństwo. Tego od nas żąda śp. Roman Dmowski. Dziękuję.

OG: członkowie OLN mogą się wypowiadać przez wymyślonych NPC-ów - delegatów z różnych stron kraju, ale proszę o umiar. Wybierzcie sobie najlepiej jednego-dwóch i ich używajcie.

[Ogar]

Witold Zarzeczny członek SO, delegat z Poznania
Szanowni delegaci!
Zebraliśmy się tutaj aby po śmierci naszego wspaniałego przywódcy Romana Dmowskiego, wybrać nowego Wielkiego Oboźnego naszej wspaniałej ONL. Sytuacja nie jest łatwa- śmierć dwóch wielkich patriotów, komuniści w Francji i Hiszpanii, kryzys w Armii, chaos na pogrzebie Romana Dmowskiego, kryzys gospodarczy, wywóz kapitału, strajki na ulicach. Wszystko to sprawia, że potrzebujemy kogoś kto będzie gwarantem „nowego otwarcia”, kogoś kto weźmie najlepsze z tradycji naszego Obozu i wprowadzi do niej nowe elementy. Kogoś kto obroni nas przed zalewem komunizmu z Zachodu i będzie wspomagał Premiera oraz Radę Najwyższą w rozwoju kraju.

Taką osobą jest bez wątpienia płk Ignatowicz-żołnierz, patriota, działacz społeczny. Pokazał swą sprawność organizacyjną i wrażliwość na problemy kraju tworząc organizację „Słowiańskie Orły” która propaguje wartości solidaryzmu, korporacjonizmu i współpracy między Słowianami. Ostatnio „Orły” stały się członkiem międzynarodowego stowarzyszenia organizacji słowiańskich, na którego kongresie pojawili się przedstawiciele podobnych organizacji z całej słowiańszczyzny w tym sam przywódca Imperium Rosyjskiego Komarenko. Tym samym gwarantuje nam to, że wybór Ignatowicza na Wielkiego Oboźnego poprawi nasze, ostatnio nadszarpnięte, stosunki z Rosją i utwierdzi nas w wielkim sojuszu, bratnich Słowian. Sojuszu który jest w stanie obronić się przed Kominternem, zgnieść komunizm i zapewnić Polsce rozwój gospodarczy oraz społeczny!
Ideały korporacjonizmu reprezentowane przez Pułkownika są także w bezpośrednim związku z naszą katolicką tożsamością religijną i narodową. Ideały te zostały wsparte w encyklikach przez Papieży naszego Kościoła, a w szczególności przez Leona XIII czy Piusa XI. Czy nie powinniśmy więc jako ONL spróbować wcielić tych ideałów w życie?

Podsumowując płk. Ignatowicz jest gwarancją stabilnego rozwoju w naszym kraju, którego bezpieczeństwo zapewni silny sojusz, a w którym problemy z biedą zostaną rozwiązane przez korporacjonizm- kogoś takiego trzeba nam w tych trudnych czasach!

[Nerkare]

Prof. Antonowski

Witam serdecznie. Dzisiaj stoimy przed ważnym wyborem, który zadecyduje o losach kraju. Musimy wybrać między patriotami, którzy chcą naszej niepodległości, stabilności, wolności i bezpieczeństwa jak płk. Ignatowicz, a ludźmi, którzy mają krew na rękach i pchają nas w łapska Kominternu. Mam tu na myśli zaruczan, a ich lidera obwiniam o śmierć Romana Dmowskiego. Zarucki jeśli za pomocą swojego człowieka przejmie tu władzę to Polska leży i kwiczy pod okupacją Kominternu. Generał i hrabia nie radzą sobie z problemami kraju. Potrzebujemy silnego przywódcy, takiego jak płk. Ignatowicz, którego poprę. Minister Warnowicz zaś wycofuje się z kandydowania. Zachęcam do poparcia prawdziwych patriotów takich jak płk. Ignatowicz, a nie ludzi nieznanych, którzy kierowani przez innych nie będą mieć własnego zdania i pchną Polskę w ręce Kominternu. Dziękuję.

[Czerwony]

gen. Zarucki - delegat z Tarnopola

Panie i panowie! Szanowni członkowie naszego Obozu!

Wielu z was wyrażało, tak publicznie jak i w prywatnych rozmowach, zdziwienie że nie zdecydowałem się kandydować na to znamienite stanowisko, jakie przyjdzie nam obsadzić. Wiecie jednak najlepiej, że wbrew plotkom jakie sieją różni zawistnicy <tu wymownie spogląda na Antonowskiego> jestem człowiekiem, który nigdy nie dążył do zaszczytów. Nazywano mnie już, zdecydowanie na wyrost, następcą marszałka Dowbora-Muśnickiego. Jak wiadomo, o miejsce w Radzie Najwyższej i związane z tym apanaże nie walczyłem - choć patrząc na dokonania pana Orlikowskiego, być może powinienem. Przy rozbiciu jego przestępczej organizacji mówiono, że oto zostanę dyktatorem - znów, jak wiemy, nic podobnego się nie zdarzyło a moim najwyższym stanowiskiem nadal jest teka wicepremiera w rządzie obecnego tutaj, szanownego Igora Chorążewicza.

<Kurtuazyjne oklaski na sali>

Także i teraz, przeróżne karły moralne nie cofają się przed najbardziej zwodniczą retoryką. Mówią o niepodległości i wolności, którymi jeszcze niedawno zupełnie jawnie kupczyli przed obcym mocarstwem. Mówią o zagrożonych stosunkach z Rosją w chwili, gdy nasz rząd uzyskuje możliwie najkorzystniejsze zapisy umowy, jaką wcześniej oni wysmażyli. Mówią o walce z komunizmem, gdy wespół z lewicą uczestniczą w przepełnionych oszczerstwami atakach na rząd. Szczytem hipokryzji jest zaś powoływanie się przez niektórych delegatów na społeczną naukę Kościoła Rzymskokatolickiego jako argumentu za poparciem kandydata, który chwali antykościelną postawę nowych władz Słowacji!

Wielu z nich podziela poglądy i metody działania pana Orlikowskiego, który szczęśliwie nie jest już jednym z nas. Wielu ma przy tym czelność by powoływać się na pamięć Ojca Narodu, świętej pamięci Romana Dmowskiego - chociaż jemu te poglądy i te metody szczególnie były wstrętne. Wybór jego następcy traktują jako okazję do podniesienia swojej pozycji. Do objęcia nowych stanowisk, nowych tytułów i nowych wpływów! Życzyłbym sobie, by zdawali sobie oni sprawę z tego, jak ciężka, wymagająca wielu wyrzeczeń i niewdzięczna jest praca dla Ojczyzny. A to dobro Ojczyzny jest jedynym, jakie powinno nam przyświecać!

Dlatego niech mi będzie wolno wyrazić poparcie dla kandydatury kogoś, co do kogo nie mam najmniejszych wątpliwości, iż jest on do tej pracy gotów. Pan Antoni Lewalski, którego politycznym mentorem jest sam premier Chorążewicz, jako młody i rzutki działacz Obozu jest w stanie sprostać wszystkim wyzwaniom, jakie przed nami stoją. Odkąd skończył 16 lat aktywnie działał w organizacjach narodowych. Z wyróżnieniem ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim. Jest jednym z najmłodszych posłów na Sejm Rzeczypospolitej. Jego zaangażowanie i upór czynią go gwarantem utrzymania wartości, na jakich zbudowany został Obóz. Dlatego bez wahania rekomenduję go na Wielkiego Oboźnego, by młodość, wigor i energia zatryumfowały nad fałszem, obłudą i hipokryzją! Panie Lewalski, życzę zwycięstwa!

[Ogar]

płk Ignatowicz-delegat z Ciechanowa

Gen. Zarucki albo odwoła pan swoje słowa na temat mojej rzekomej pochwały dla antykościelnej polityki władz Słowacji albo jest pan, co muszę powiedzieć z przykrością, kłamcą. Nigdy nie chwaliłem antykościelnej polityki władz Słowacji, a jedynie pochwałą dla Narodu Słowackiego za pokojową zmianę rządu i zniesienie reżimu który de facto uciskał naród słowacki. Nie wszystko co oni robią mi się podoba, między innymi antykościelna polityka władz, jednak nikt nie może zaprzeczyć, że taka była wola słowackiego narodu i powinniśmy ją uszanować, jednocześnie wspierając Kościół na Słowacji przed błędami jakie mogą tam zostać popełnione.

Dziwi mnie też określenie oponentów pana Generała słowem "ONI".Ja jako prosty poseł o oficer wojska, nigdy nie negocjowałem żadnej umowy z Rosją- gdyż nie jestem i nie byłem ministrem spraw zagranicznych. Nie atakował rządu jak komuniści, ba broniłem jego ustaw na sali Sejmowej i w komentarzach, tylko swoimi komentarzami starałem się wskazywać kierunku w jakich-według mnie- powinien on działać i w jakich miejscach popełnia błędy. Chyba zgodzimy się, że nikt nie jest nieomylny- nawet pan Generał.

Ja mogę odpowiadać jedynie za swoje działania i za działania "Słowiańskich Orłów", a także za działania podległych mi żołnierzy. Więc niech pan generał, jeżeli ma do mnie jakieś zarzuty podparte faktami- powie je tutaj, przy wszystkich. Tylko niech będą skierowane do mnie, a nie do jakiś "ONYCH".

Tak samo jak mogę tylko powiedzieć, co ja chce zrobić jako Wielki Oboźny by rozwój Polski, ONL i wszystkich Słowian był możliwy. Chce by nasza partia pogłębiła swoją pracę na rzecz całego naszego Narodu, poprzez mądrą politykę gospodarczą i społeczną- korporacjonizm. Jest to wizja społeczeństwa organicznego, gdzie poszczególne członki współpracują ze sobą, a nie wizja Marksa czy liberalna gdzie podstawowym motorem rozwoju społecznego jest walka i konkurencja. Ja chce do kapitalizmu i wolnego rynku, dodać odpowiedzialność społeczną i solidarność wszystkich stron-zgodnie z Społeczną Nauką. Chce by państwo i jednostka zostały odciążone z przygniatających je obowiązków, by role pomocniczą zaczęły pełnić korporację jako szczebel pośredni która lepiej będzie znać problemy swoich członków, a zarazem państwo będzie mogło dzięki ich istnieniu lepiej koordynować swoją politykę.

Chcę umocnienia nas w sojuszu państw słowiańskich, który może być odporem dla komunizmu. Ale chce by Polska miała w tym sojuszu należyte miejsce i odpowiednią pozycją, by była jednym z najważniejszych graczy-gdyż na takie traktowanie my wszyscy zasługujemy! I o taką pozycję Polski będę zabiegał gdzie tylko to będzie możliwe!

Chce ONL jako partii reprezentującej interesy całego narodu, która działa sprawnie i stanowi kolejny obok korporacji, mechanizm systemu, który pozwala realizować polityką odbudowy i wzrostu wspaniałego narodu Polskiego. Jako partii która świadoma swojej pozycji i swoich zobowiązań, starać się będzie je wypełniać ze wszystkich sił!

Moje postulaty można podsumować krótko

Niech żyje Wielka Polska!

<brawa i okrzyki "Niech Żyje!" ze strony zwolenników>

[Czerwony]

Szanowni delegaci!

Cieszy mnie bardzo, że mój przedmówca chce dla Polski odpowiedniego miejsca w sojuszu państw słowiańskich, odpowiedniej pozycji i partnerskiego traktowania. Cieszy nie tylko dlatego, że moje cele i dążenia są identyczne, ale głównie z tego powodu, że po ostatnich nieszczęsnych miesiącach, że tak zażartuję, "polityki zagranicznej" w wykonaniu pana Aleksandra Warnowicza, nasz rząd po dokonaniu zmiany personalnej na stanowisku MSZ wreszcie zaczął się do tych celów zbliżać. Pana Warnowicza nie ma tu z nami, gdyż wielokrotnie dawał wyraz temu, iż lepiej czuje się w towarzystwie Rosjan. Jest natomiast jego protegowany, pan Antonowski, któremu nawet próbował zapewnić stanowisko w rządzie. Zastanawia tylko, dlaczego pan Antonowski udzielił poparcia płk Ignatowiczowi, skoro cele i dążenia jakie ten deklaruje są tak rozbieżne z działaniami pana Warnowicza, którym pan Antonowski tak entuzjastycznie przyklaskiwał?

Odnosząc się natomiast do żądania, aby zarzuty wobec pewnych stronników pana pułkownika skierować do niego - wydaje mi się dość oczywistym, że jeśli nie wymieniałem tych ludzi z nazwisk to ze względu na to, że ich liczba nie pozwala na takie rozwlekanie przemówienia. Nic na to nie poradzę, że płk Ignatowicz najwyraźniej poczuwa się do bycia jednym z nich i tak odbiera moje słowa. Z drugiej strony muszę przyznać, że przemówienie pułkownika istotnie zbliża go do owej grupy, od której wydawał się dystansować. Zbliżają go stosowane gierki słowne przy jednoczesnym zarzucaniu kłamstwa temu, kto te gierki obnaża. Dla każdego rozsądnego człowieka jest oczywiste, że jeśli pewna grupa nawołuje do określonej polityki, to pochwała zdobycia władzy przez tą grupę jest równoznaczna z pochwałą dla tej polityki. Pan pułkownik, co stwierdzam z ubolewaniem, ma zdaje się obecnych tu delegatów za durniów, którzy nie są w stanie pojąć innego niż dosłowne znaczenia wypowiadanych słów. Mam nadzieję, że wynik kongresu uświadomi mu, jak bardzo się myli.

Byłbym ostatnim, który neguje potrzebę reform. Wszakże, jeśli wolno mi być nieskromnym, to mój projekt ustaw przyjęty przez rząd stał się pierwszym tych reform etapem. Czytelnicy "Żołnierza Polskiego" wiedzą też, że uznaję pewne rozwiązania proponowane przez system korporacyjny jako remedium na bolączki współczesnej ekonomii. Tak więc ten kongres, i ten wybór który stoi przed delegatami, to nie jest - jak usiłuje to przedstawić płk Ignatowicz - wybór pomiędzy reformami a zgubnym konserwatyzmem. Jest to wybór między zmianami wprowadzanymi w miarę potrzeb, z rozwagą i poszanowaniem interesów wszystkich grup społecznych, a zmianami na modłę rewolucyjną, całkowicie odrzucającymi dotychczasowy ład i porządek, wprowadzającymi w ich miejsce chaos i niepewność. Panie pułkowniku! Apeluję do pana jako kolega z partii i wojskowy, proszę nie iść tą drogą!

[Ogar]

Szanowni delegaci!
Jak widać pan generał Zarucki nie był w stanie znaleźć żadnych konkretnych zarzutów co do mojej osoby, a co najwyżej skrytykował ministra Warnowicza który jednak wycofał się z kandydowania. No cóż wszyscy wiemy, że panowie się nie lubią jednak panowie by mogli nie kontynuować tego sporu również przy wyborze kandydata na Wielkiego Oboźnego, naprawdę nasza partia zajmuje się jednak jeszcze czymś innym niż panów antypatie

<wesołość na Sali >
Jednak wracając do meritum- Prawda jest taka, że poza niejasnymi zarzutami o gierki słowne i dwuznaczności, nie można znaleźć niczego co można by skrytykować w przedstawionym przeze mnie planie reform! Ten plan przedstawia zdecydowaną wizję zmiany, jednak zmianę która oczyszcza i przywraca właściwy porządek społeczny, a nie niszczy go lub zmienia w sposób rewolucyjny! Naszym planem jest wzmocnienie społeczeństwa organicznego które obecnie istnieje, jednak ma problemy które należy rozwiązać i my przedstawiamy spójną wizję przeprowadzania Polski i Polaków przez ten kryzys ku lepszemu! Wszystkie wartości i plany które prezentujemy- patriotyzm, poszanowanie państwa i rodziny, reformy socjalne czy chęć wdrożenia w życie nauczanie społeczne Kościoła już istnieją w ONL. My chcemy by mogły one w pełni rozkwitnąć na nowo! Trzeba je tylko wdrążać z odpowiednim zdecydowaniem i wiarą w to, że lepsze jutro jest możliwe!

Nie odmawiam mojemu kontr-kandydatowi, patriotyzmu czy woli zmiany jednak nie zaprezentował on jednak spójnego programu zmian, który chce przeprowadzić. Na razie w jego imieniu mówią delegaci, jednak jego samego nie słyszymy. Dlatego też zachęcam do poparcia mojej kandydatury, który nie boi się wyjść przed delegatów i samodzielnie bronić swoich ideałów!
<chwila ciszy>
Jak mówił nasz Ojciec Roman Dmowski „Jesteśmy różni, pochodzimy z różnych stron Polski, mamy różne zainteresowania, ale łączy nas jeden cel. Cel ten to Ojczyzna, dla której chcemy żyć i pracować.” Dlatego czas byśmy zjednoczeni mogli podjąć to wielkie dzieło jakim jest Ojczyzna i przysięgam, że zrobię wszystko by ONL dalej wiódł ja ku świetlanej przyszłości!

Niech żyje Wielka Polska!

[Czerwony]

Og: no, głupie żeby kandydat w ogóle się nie odezwał. Szmer, jak forsujesz de facto NPC na oboźnego to też się trochę postaraj zamiast zostawiać wszystko mi

[Szmer]

Lewalski
*wchodzi trochę niepewnie na mównicę*
Szanowni delegaci!
Mój szanowny kontrkandydat prezentuje się jako osoba, która dobrze wie, jak poprowadzić Obóz. Zastanówmy się jednak, czy może być kimś takim osoba, która nie tylko prezentuje poglądy radykalne, ale jest wręcz przywódcą zewnętrznej organizacji politycznej, wprost dążącej do przejęcia władzy w kraju! Wszyscy jesteśmy ciekawi, pułkowniku Ignatowicz, jak pan zamierza łączyć funkcję lidera - dwóch opcji politycznych? Jak pan zamierza być jednocześnie przywódcą partii optującej za istniejącym, dobrym porządkiem ustanowionym przez Narodową Demokrację, oraz przywódcą organizacji sui generis rewolucyjnej, wręcz bojówkarskiej? To jest zasadnicze pytanie tego kongresu, panowie!
Ze swojej strony uważam, że obecny ustrój zarówno polityczny, jak i społeczny oraz gospodarczy jest skarbem, który będę miał obowiązek bronić. Mój wybór będzie gwarancją dobrej współpracy Obozu z rządem i innymi władzami państwowymi. Tak, panowie, współpracy, a nie własnych gierek politycznych ani destabilizacji kraju przez jakieś rewolucyjne projekty! Tyle mam do powiedzenia, dziękuję.

[Ogar]

Szanowni delegaci!

Zakładając, że tezy stawiane przez mojego przedmówcę są prawdziwe, a ja mimo tego kandyduje i jestem członkiem ONL- muszę zadać mu kilka pytań

Czy pan, panie Lewalski właśnie oskarżyłeś śp. Romana Dmowskiego o tolerowanie wewnątrz ONL przywódcy innego obozu politycznego? Czy oskarżyłeś Komisję Elekcyjną o złamanie reguł, gdyż jeśli twoje oskarżenia są prawdziwe złamali statut ONL i sprzeniewierzyli się dziedzictwu Narodowej Demokracji? Bo tym właśnie są pana zarzuty wobec mojej osoby, oskarżeniem Ojca Narodu i Komisji Elekcyjnej o nieudolność oraz tolerowaniem zdrady w ONL!
<huknięcie pięścią w stół, podczas gdy głosy na sali słychać głosy oburzenia przeciwko Lewalskiemu>

Zadajmy sobie panowie delegaci pytanie, czy osoba która oskarża nasze władze partyjne o nieudolność i obraża Naszego ukochanego przywódcę może być jego następca! Gdyby Roman Dmowski miał zastrzeżenia przeciwko mojej działalności czy istnieniu "Słowiańskich Orłów" skończylibyśmy jak PUF czy Orlikowski. Tymczasem jesteśmy tutaj i chcemy wraz z innymi skrzydłami ONL budować Wielką Polskę! Czy to jest zdrada? Czy to jest konkurowanie i rozbijanie ONL?

NIE! W wielości nurtów i postaci, które potrafią ze sobą zgodnie współpracować tkwi siła ONL który dzięki temu jest wspaniałą siłą przewodnią Narodu! Zapewniam, że po moim wyborze będę ze wszystkich sił starał się by dalej dzięki tej owocnej i solidarnej współpracy nasza partia zmieniała ten kraj na lepsze!

I dlatego jako członek ONL, wierny zasadom Narodowej Demokracji zamiast oskarżać i dzielić chce głośno wypowiedzieć hasło które jest bliskie nam wszystkim

Niech żyje Wielka Polska! Chwała Romanowi Dmowskiemu!