gen. bryg. Mikołaj Czapski [Emigracja]

[Zgredźmin]

gen. bryg. Mikołaj Czapski urodził się 12 maja 1905 roku w Lublinie. W 1923 roku zaciągnął się do Wojska Polskiego był słuchaczem kursu w Wyższej Szkole Wojennej. Po ukończeniu kursu i uzyskaniu tytułu oficera Sztabu Generalnego został przydzielony do Wojskowego Instytutu Naukowo-Oświatowego, na stanowisko szefa Wydziału I Naukowego, sprawując tę funkcję w latach 1928-1931. W latach 1928-1930 był również oficerem Biura Ścisłej Rady Wojennej. We wrześniu 1931 obowiązki szefa wydziału przekazał mjr. SG Marianowi Porwitowi po czym objął stanowisko I oficera sztabu w Inspektoracie Armii gen. dyw. Józefa Rybaka, na którym pozostawał do 1935. W latach 1935-1938 pełnił funkcję dowódcy 55 Poznańskiego Pułku Piechoty w Lesznie. W listopadzie 1938 powierzono mu dowodzenie Brygadą KOP "Podole". W lipcu 1939 został dowódcą piechoty dywizyjnej 2 Dywizji Piechoty Legionów w Kielcach. W czasie kampanii wrześniowej dowodził brygadą w obronie środkowej Wisły, a później w pierwszej bitwie pod Tomaszowem Lubelskim. Po kapitulacji armii, uniknął niewoli i przez Węgry uciekł na zachód do władz emigracyjnych.

W Paryżu natychmiast zgłosił się do emigracyjnych władz Polskich, w tym do gen. Sikorskiego oraz Prezydenta Władysława Raczkiewicza. Szybko też nawiązał kontakt z Augustem Zaleskim który pierwotnie miał tworzyć nowy rząd Polski, ostatecznie jednak szefem rządu został gen. Sikorski sam zaś Zaleski został szefem Polskiej dyplomacji. Znajomość Czapskiego z czasów międzywojnia z bliskim współpracownikiem Becka, Janem Szembekiem, doprowadziła go do tego że Zaleski poprosił go pomoc w kierowaniu emigracyjną dyplomacją. 30 lipca 1941 roku w czasie zawierania układu Sikorski-Majski Zaleski podał się do dymisji, jednak Czapski nadal pozostawał wysokim pracownikiem MSZ, uważał że każda pomoc dla internowanych i przebywających w ZSRR Polaków jest potrzebna tym bardziej że ma tam też powstać kolejna Polska Armia, Zaleski rozumiał postawę swojego współpracownika a współpraca ich tak naprawdę nigdy się nie zakończyła. Współpraca z nowym MSZ Edwardem Raczyńskim również rozwijała się wzorowo a sam Czapski miał za zadanie jak najwięcej załatwić dla PSZ w Wielkiej Brytanii u mocarstw Alianckich. Praca w MSZ zakończyła się kiedy August Zaleski został nowym Prezydentem Rzeczypospolitej i został on poproszony o zostanie Szefem Kancelarii Prezydenta RP.