Artykuły, eventy, grafika

[AmaD]

Temat przeznaczony do prezentacji naszej twórczości.

[AmaD]

Quote:

Upadek domu de Berier

Jan Baptysta Emanuel Longchamps de Berier, znany również jako Jan I, to jedna z najbardziej kontrowersyjnych postaci w historii Rzeczypospolitej. Okres urzędowania syberyjskiego magnata na stanowisku Premiera to czas rewolucji i wojen, czas upadku. To także początek nowoczesnej demokracji i wolnego rynku. Także stworzone przez Jana Longchampsa Wielkie Księstwo Syberii budzi skrajne oceny. Z jednej strony uznawane jest za przykład państwa idealnie urzeczywistniającego ideę gospodarki rynkowej, z drugiej – historycy krytykują je za tolerowanie czynników umożliwiających pogłębiania się nierówności społecznych.

Początek imperium

Przedmiotem niniejszego artykułu nie jest jednak ocena politycznej działalności Jana Longchampsa, ale historia dalszych losów jego biznesowego imperium. Należy bowiem pamiętać, że nasz bohater w pierwszej kolejności był magnatem, dopiero w drugiej – politykiem.

Jan Longchamps pochodził ze znanej rodziny lwowskich prawników. Nie poszedł on jednak w ślady swoich przodków i zdecydował się na karierę przedsiębiorcy. Porzuciwszy studia, wyruszył na Syberię, tam zakładając z swoim przyjacielem Benedyktem Gyaro-Saskim swój biznes. Początkowo Longchamps inwestował w produkcję broni i amunicji, potem coraz bardziej zakres swoich zainteresowań. Robił interesy z Chińczykami, Francuzami i Niemcami.

Szczyt potęgi

II połowa lat 20. to dla Rzeczypospolitej okres zawieruchy rewolucyjnej i wojennej. Dla Jana Longchampsa to jednak czas największych sukcesów biznesowych. Syberyjski magnat inwestuje wtedy w przemysł wydobywczy i zbrojeniowy, posiada udziały w jednym z największych krajowych wydawnictw, jest właścicielem rozwijającego się klubu piłkarskiego oraz sponsoruje działalność licznych towarzystw. Żona Jana Longchampsa, Monika, prowadzi zaś na terenie Irkutki i okolic działalność charytatywną.

Były już Premier Rzeczypospolitej wiąże się z innymi liczącymi się magnatami, m.in.: Feliksem Pilawą, Maurycym Potockim czy ks. Ropuchowem. Pozycja Jana Longchampsa – wówczas już Wielkiego Księcia Syberii – wciąż się umacnia.

Rodzinna tragedia

Jan Longchamps miał dwoje dzieci – syna, Alojzego, i córkę, Helojzę. Alojzego ojciec zawsze otaczał szczególną opieką. Syn Jana Longchampsa miał odziedziczyć po nim cały majątek, zatem od najmłodszych lat był zaznajamiany z światem wielkiego biznesu. Będąc jeszcze młodym człowiekiem Alojzy został Prezesem Rady Nadzorczej „PPBiA” S.A. – firmy ojca, zajmującej się produkcją broni i amunicji.

Dnia 13 września 1930 roku Alojzy Longchamps wybrał się w podróż służbową z Irkutki do Tokio. Syn syberyjskiego magnat sam zasiadł za sterami samolotu Pilawa P-1. Wśród kilku pasażerów była m.in.: jego żona, Klara, córka Maurycego Polańskiego. Była ona jedyną osobą, która przeżyła katastrofę samolotu na jednym z tokijskich lotnisk.

Konflikt z córką

Jan Longchamps bardzo ciężko przyjął śmierć swojego syna i następcy. Odsunął się na bok na płaszczyźnie politycznej, zaczął także wycofywać się z części inwestycji. Wielki Książę Syberii stał się osobą cichą i zamkniętą w sobie, unikającą ludzi. Zmiany w charakterze i osobowości Jana Longchampsa odbiły się przede wszystkim na jego relacjach z najbliższymi.

Kolejnym ciosem dla byłego Premiera Rzeczypospolitej był jego konflikt z córką. Helojza chciała pomóc ojcu i zastąpić tragicznie zmarłego brata. Jan Longchamps miał błędnie odczytać intencje swojej córki, co doprowadziło do konfliktu. Konflikt zaś zakończył się zerwaniem przez Helojzę jakichkolwiek stosunków z resztą rodziny i jej wydziedziczeniem przez ojca.

Z kolei synowa Jana Longchampsa, Klara, wyszła drugi raz za mąż i ograniczyła swoje kontakty z rodziną.

Śmierć magnata

Dnia 1 września 1935 roku w swoim Pałacu w Berii w otoczeniu swoich najbliższych – m.in.: żony Moniki i wieloletniego przyjaciela Benedykta Gyaro-Saskiego – po ciężkie chorobie zmarł Jan Longchamps. W momencie śmierci Wielki Książę Syberii miał 57 lat. Jego odejście wywołało szczery smutek wśród mieszkańców Irkutki i okolic.

Dziedzictwo

Na swoich głównych spadkobierców Jan Longchamps wyznaczył żonę i Benedykta Gyaro-Saskiego. Monika zmarła jednak krótko po śmierci swojego męża. Do walki o spadek po magnacie włączyła się wydziedziczona córka oraz lwowska i warszawska rodzina Jana Longchampsa. Procesy trwały wiele lat i pochłonęły ogromne fundusze. Wielki majątek Jana Longchampsa uległ rozproszeniu, a częściowo został znacjonalizowany.

Co pozostało nam po Janie Longchampsie do dnia dzisiejszego? Okazuje się, że całkiem sporo. Po dzień dzisiejszy Dynamo Irkutka odnośni sukcesy na boiskach krajowych i zagranicznych, towarzystwa artystyczne, geograficzne i naukowe wciąż prowadzą aktywną działalność, a Obywatelskie Wydawnictwo Prasowe jest jednym z największych tego typu przedsiębiorstw w kraju. Przedsiębiorstwo zbrojeniowe zostało w całości przejęte przez Benedykta Gyaro-Saskiego, zaś wydobywcze – przez rodzinę Kolubiewiczów.

Byłaby szansa na publikację powyższego?