Ofensywa szczecińska (VI-VII 1963)

[Szmer]

Quote:

Kiedy 11-tysięczna grupa żołnierzy wysłanych przez Republikę Pomorską do ofensywy przy ujściu Odry zaczęła przekraczać rzekę, w sztabie Jaruzelskiego myślano, że w okolicy jest może kilka małych oddziałów niemieckich. Tymczasem okazało się, że sytuacja stwarza dobrą okazję do wynalezienia słowa "zonk".

Kiedy tylko 9 Pułk Piechoty przekroczył Odrę na moście pontonowym, dobrze zamaskowane oddziały niemieckie otworzyły ogień, a po chwili na Polaków runęła wraża piechota, spychając ich z powrotem do rzeki. Zaskoczenie było tak duże, że oddziały NVA zdobyły przeprawę. Niemiecki feldmarszałek Josef Kuchmann zwlekał jakiś czas z przeniesieniem walk na drugi brzeg, myśląc, że Jaruzelski przejrzał plany Ulbrichta i zgromadził tu znaczne siły. Okazało się, że nie.

Tak więc 4 czerwca po południu Niemcy mimo ostrzału Polaków zbudowali własne przeprawy i ruszyli z generalną ofensywą, planowaną w ścisłej tajemnicy od dawna. Podobno Walter Ulbricht oczyścił całe zaodrzańskie Niemcy z garnizonów, żeby uderzyć właśnie w tym miejscu i odciąć polskich dowódców na zachodzie. Przy ponad trzykrotnej przewadze liczebnej NVA obrona załamała się tuż za rzeką. Utrzymał się dopiero Międzyrzecz i linia Płoni. Jaruzelski niemal zostawił Mickiewicza na południu przeciwko Armii "Neumark", żeby rzucić wojsko na północ.

Do 13 czerwca główny cel został prawie osiągnięty - nad Odrą i Wartą Mickiewicz z Jaruzelskim mieli ok. 30 tys. ludzi, zaś Republika Bałtycka została odsłonięta. Podobnie jak tyły armii polskich...

[Szmer]

Quote:

Wkrótce do ofensywy przeszła również armia "Neumark". Armia Mickiewicza i Jaruzelskiego była niestety zbyt krótką kołdrą, by obsadzić wszystkie fronty atakowane przez Niemców. Swobodę manewru napastników krępowały głównie sukcesy Wielkopolski na wschodzie. NRD szybko dozbrajała swoje wojska, aby były w stanie stawić czoła czołgom i bardziej nowoczesnemu uzbrojeniu wprowadzonemu do wojny przez Polaków.

Najważniejszym punktem strategicznym stał się Międzyrzecz, siedziba sztabu Armii Zachodniej i jednocześnie punkt, od którego zależało utrzymanie łączności "worka odrzańskiego" ze światem. Gdyby Niemcom udało się przerwać tę łączność, Mickiewicz i Jaruzelski zostaliby zupełnie bez możliwości zaopatrzenia.

Sytuacja na początku lipca:

[Szmer]

Quote:

Chociaż na wschodzie wojska wielkopolskie i sieradzkie posuwały się naprzód, wysiłek wojenny NRD skoncentrował się na Mickiewiczu i Jaruzelskim. W lipcu Niemcy odnieśli tu dalsze sukcesy.

Najważniejsze było odcięcie większości wojsk Jaruzelskiego wokół Myśliborza - w ten sposób złapano w kocioł 10 tys. żołnierzy, ponad 1/3 całej armii polskiej na tym froncie. Razem z nimi w pułapce znalazł się dowódca. Współpraca armii "Neumark" w drugiej połowie lipca sprawiła, że podobna liczba Polaków była w podobnej sytuacji.

Mickiewicz musiał zacząć myśleć nad ewakuacją za Wartę, by uratować Armię Zachodnią przed unicestwieniem. Ulbrichtowi zresztą i tak byłoby to na rękę, bo na jednolitym, wyprostowanym fronie zyskałby wreszcie przewagę nad Polakami i koalicją wielkopolsko-sieradzką.