Spotkanie z rumuńskim MSZ

[bodek]

Minister Spraw Zagranicznych Rumunii Gheorghe Tătărăscu spaceruje wraz z Arciszewskim po korytarzach Konsulatu Królestwa Rumunii w Polsce.

Dzień dobry, panie ministrze! Czemu chciał się pan ze mną spotykać?

[Ksawer]

Arciszewski

Panie ministrze, dziękuje za wyrażenie zgody na to spotkanie. Będę szczery, Polska uważa Królestwo Rumunii za strategicznego partnera w tej części Europy. Warszawa przyjęłaby bardzo przychylnie ustalenie perspektyw rozwoju naszych relacji w zakresie dyplomacji, militarii i ekonomii. Chcemy, aby nasze kraje o podobnym potencjale społecznym i gospodarczym podjęły się reaktywacji historycznych sojuszów na zasadzie czystej karty w historii naszych relacji. Ponadto, zdajemy sobie sprawę z doświadczenia Rumunii w eksploatacji ropy - czy mogę uzyskać zapewnienie, że będziemy mogli kontynuować negocjacje na ten temat na płaszvzyźnie rozmów ministrów właściwych ds. gospodarki - w zakresie technologii, handlu, ale także na płaszczyźnie oficjalnych spotkań dyplomatycznych w budowaniu jedności pańśtw tej części Europy?

[Czerwony]

Takie zapewnienie mogę panu przekazać, panie ministrze. Królestwo Rumunii również było zmuszone przyjąć ofertę Anglo-Iranian Oil Company w natychmiastowym przywróceniu wydobycia w Ploesti. Tak jak Polska, byliśmy jednymi z pierwszych ofiar tej wojny, ale naszym sojusznikom to nie przeszkadza by jeszcze na nas zarabiać... Jednak przejęcie wydobycia leży w żywotnym interesie naszych krajów i widzę tu pole do współpracy. Natomiast co do pozostałych obszarów, czy ma pan minister jakieś konkretne propozycje...?

[Ksawer]

Arciszewski

Panie ministrze, wstępnie proponuje koordynacje działań na konferencjach pokojowych między naszymi delegaturami. Polsce zależy na trwałym pokojowym rozkładzie sił po wojnie, tak jak leży to w żywotnym interesie Królestwa Rumunii. Pierwszym zagadnieniem jest ustalenienie konsensualnych propozycji "przyszłości Rosji i Niemiec", tak aby państwa te nie posiadały elementarnej przewagi zdolnej do wywoływania konfliktu. Druga, dotyczy projektu Polityki Wschodniej, która objęłaby szereg czynności związanych ze sprawą ukraińską, białoruską. Oczywiście, w zakresie, w którym Królestwo Rumunii wyraża zainteresowanie. Chcemy aby granica wschodnia była mocno osadzona politycznie.

Już teraz sugeruje dać zielone światło naszym resortom na opracowanie szczegółów politycznego układu o przyjaznym partnerstwie, zakładającego m.in. częściową liberalizację handlu w połączeniu z deklaracją o konieczności współpracy narodów Europy Środkowo-Wschodniej. Może to być także część porozumienia.

[Czerwony]

Naturalnie panie ministrze. Pańskie propozycje są zgodne z polityką Królestwa Rumunii i jestem przekonany, że rząd wyrazi dla nich akceptację. Jeśli zaś chodzi o konferencje pokojowe - nie jesteśmy stroną zainteresowaną w kwestii niemieckiej, ale w przypadku międzynarodowego rozstrzygania kwestii ukraińskiej Rumunia domaga się bezwarunkowego uznania praw do Mołdawii, także w części leżącej po lewej stronie Dniestru. Będziemy wdzięczni jeśli rząd Polski poprze te postulaty.

[Ksawer]

Oczywiście. Mam nadzieje, że ów poparcie umocni polsko-rumuńskie partnerstwo na Wschodzie. Stanowisko Polski ws. "Kresów i dalej" jeszcze nie zostało określone, ale powiedział kolokwialnie "już mamy problem z radykalnym ukraińskim nacjonalizmem". Sądzę, że Polska i Rumunia powinny wspierać aspiracje centrowych, umiarkowanych polityków Ukrainy, albowiem prawdopodobny demontaż ZSRR może doprowadzić do eskalacji konfliktów, (o ile oczywiście strona aliantów nie podejmie się zdecydowanych rozwiązań). W tym kontekście powrót do wspólnej konwencji 1921 wyrażającej obietnice wzajemnej pomocy na wypadek naruszenia trwałości granicy wschodniej i koordynacji polityki wydaje się oczywiście konieczny.

Natomiast poza tematem wschodnim chciałbym poznać stanowisko Królestwo Rumunii w stosunku do pojawiających się w przestrzeni publicznej debaty Węgier postulatów rewizji granic.

[Czerwony]

Królestwo Rumunii oczywiście sprzeciwia się wszelkim próbom naruszenia integralności terytorialnej kraju, zwłaszcza prób uznania pradawnej rumuńskiej Transylwanii za ziemię przynależną Węgrom. Jednak, jeśli można wiedzieć, jakie jest zainteresowanie Polski tą kwestią? Pański kraj nie posiada przecież granicy z Węgrami.

[Ksawer]

Chcemy gwarancji pokoju i usankcjonowania granic w stanie sprzed wojny. Jeśli przedmiotem konferencji stałaby się kwestia rewizji granic, ewentualne decyzje powinny padać tylko w stosunku do terytoriów Niemiec i ZSRR, czyli na zasadzie 1940+. Polska nie jest pewna, czy ten etap w kształtowaniu się państw Europy został zamknięty. Przypuszczamy, że niektóre państwa mogą wysuwać roszczenia a stroną pozwaną może być zarówno Rumunia jak i Polska. Stąd nasze obawy.

[Czerwony]

Cóż, oczywistym jest że mój rząd będzie występował przeciwko tym postulatom. Jeżeli byłaby wola ze strony Polski, nasze kraje mogłyby nawzajem zagwarantować swoje granice.

[Ksawer]

Zgoda.